به گزارش خبرنگار نمایندگان، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در همایش بین‌المللی علوم‌انسانی اسلامی، گفت: علامه شهید مرتضی مطهری، رضوان‌الله تعالی علیه، باور داشت تحقق تمدن اسلامی به علومی برگرفته از جهان‌بینی توحیدی نیاز دارد، چرا که علم زمانی جهت‌دار می‌شود که در بستر یک جهان‌بینی قرار گیرد.
وی افزود: ایده بازاندیشی و بازسازی در علوم انسانی بر مبانی معارف اسلامی، از همین نگاه سرچشمه می‌گیرد.
قالیباف تصریح کرد: شهید مطهری با تیزبینی خاص خود، ده‌ها سال پیش به این نتیجه رسیده بود که جامعه اسلامی و حکومت اسلامی، هر دو نیازمند علوم انسانی اسلامی هستند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: از منظر ایشان، بازخوانی و بازسازی انتقادی علوم انسانی موجود، احیا و بازتولید علوم اسلامی، و همچنین تولید علوم انسانی اسلامی، سه ضرورت کلیدی در مسیر شکل‌گیری حکومت و جامعه اسلامی محسوب می‌شوند.
وی گفت: همه می‌دانیم که پیروزی انقلاب اسلامی، چه امر ملی بزرگی را احیا کرد و چگونه مردم را به مرکز ثقل اداره کشور آورد.
قالیباف افزود: این حرکت عظیم بر مبنای باورها و ایده‌های امام خمینی، رضوان‌الله تعالی علیه، شکل گرفت؛ ایشان اسلامی شدن نهاد علم را برای رهایی از فرهنگ شرق‌زدگی و غرب‌زدگی و بر پایه حاکمیت اسلام، امری ضروری می‌دانستند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: همچنان که امام به نقش مردم باور داشت، آنان را میداندار همه تحولات می‌دید.
وی تأکید کرد: در مکتب امام، اسلامی شدن و مردمی شدن همچون دو شاخه درهم‌تنیده و وابسته به یکدیگرند؛ مردمی شدن، مطالبه اسلام است و اسلامی شدن، مطالبه مردم. هیچ‌یک بدون دیگری تحقق‌پذیر نیست.
قالیباف خاطرنشان کرد: آنچه این دو مفهوم را به هم پیوند می‌زند، تفسیر می‌کند، شرح می‌دهد و به توصیه و تجویز می‌رساند، علوم انسانی اسلامی است.
رئیس مجالس شورای اسلامی گفت: همه می‌دانیم که پیروزی انقلاب اسلامی، چه امر ملی بزرگی را احیا کرد و چگونه مردم را به مرکز ثقل اداره کشور آورد.
وی افزود: این حرکت عظیم بر مبنای باورها و ایده‌های امام خمینی، رضوان‌الله تعالی علیه، شکل گرفت؛ ایشان اسلامی شدن نهاد علم را برای رهایی از فرهنگ شرق‌زدگی و غرب‌زدگی و بر پایه حاکمیت اسلام، امری ضروری می‌دانستند.
قالیباف تصریح کرد: همچنان که امام به نقش مردم باور داشت، آنان را میداندار همه تحولات می‌دید.
رئیس قوه مقننه تأکید کرد: در مکتب امام، اسلامی شدن و مردمی شدن همچون دو شاخه درهم‌تنیده و وابسته به یکدیگرند؛ مردمی شدن، مطالبه اسلام است و اسلامی شدن، مطالبه مردم. هیچ‌یک بدون دیگری تحقق‌پذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: آنچه این دو مفهوم را به هم پیوند می‌زند، تفسیر می‌کند، شرح می‌دهد و به توصیه و تجویز می‌رساند، علوم انسانی اسلامی است.
قالیباف گفت: بنده دو سال پیش در همین مکان، در اختتامیه چهاردهمین دوره جشنواره فارابی عرض کردم و همچنان بر این باورم که ما در دهه ۹۰، وضعیت مطلوبی از حیث رونق اندیشه‌ورزی نداشتیم و اکنون در دهه ۱۴۰۰، با آثار و عواقب آن مواجه هستیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: وقتی فکر از حرکت بازمی‌ایستد، الگوها و گزاره‌های حکمرانی نیز یا کاهش می‌یابند یا دچار پوچی می‌شوند و در نتیجه، ناکارآمدی و نارضایتی تولید و بازتولید خواهد شد.
وی تصریح کرد: تداوم این وضعیت، منجر به «ناهم‌رانی» یا همان حکمرانی ناشایست خواهد شد؛ حکمرانی‌ای که نه تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه بر آنها می‌افزاید.
قالیباف تأکید کرد: اگر اداره کشور بر پایه علم، تعقل و خرد نباشد، در بهترین حالت، امور به حال خود رها می‌شود و بدون پشتوانه نظری و با عمل‌گرایی منفی و موقعیت‌زده پیش می‌رود.
وی هشدار داد: حالت بدتر این است که جامعه دچار جمود و تحجر شود؛ حالتی که ما را به جهنم انحراف از اسلام می‌برد، در حالی که گمان می‌کنیم در صراط مستقیم قرار داریم.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: باید هر دو رویکرد «مقلدانه» و «متحجرانه» کنار گذاشته شود، چرا که اولی اصل امکان و ضرورت علوم انسانی اسلامی را انکار می‌کند و دومی رشد علم و تعقل در جامعه را سرکوب می‌نماید.
قالیباف در تصریح کرد: تقلید و تحجر، به صورت همزمان و به یک اندازه، مسیر حکمرانی اسلامیِ کارآمد را بر ما می‌بندند.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: به‌روزرسانی نقشه جامع علمی کشور با تأکید بر جایابی علوم انسانی اسلامی، یکی از اولویت‌های ماست.
وی افزود: با این کار نمی‌خواهیم صرفاً یک سند بالادستی دیگر را بر روی طاقچه اتاق مدیران اضافه کنیم، بلکه هدف ما داشتن یک کالک عملیاتی برای نبرد تمام‌عیار شناختی و تمدنی است که همین امروز درگیر آن هستیم.
قالیباف تصریح کرد: در چنین شرایطی، باید نقش و سهم خود را در این میدان فرصت‌ساز شناسایی کنیم و مسئولانه بر عهده بگیریم.
رئیس قوه مقننه تأکید کرد: مجلس شورای اسلامی با بازوان علمی و فکری قدرتمند خود از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس، مرکز تحقیقات اسلامی قم و مرکز اسناد و کتابخانه مجلس، هم می‌تواند و هم وظیفه دارد که برای هم‌افزایی با نهادهای فعال در حوزه تولید و توسعه علوم انسانی اسلامی همکاری کند.
وی خاطرنشان کرد: این شاید یکی از بهترین دریچه‌های حل مسئله باشد و تأکید می‌کنم که نخستین گام، به رسمیت شناختن خود مسئله است.
قالیباف ادامه داد: به عنوان یک خدمتگزار عرض می‌کنم، ما تا زمانی که قدرت تفکر علمی نداشته باشیم که مشکلاتمان را به «مسئله» تبدیل کنیم و آن را به رسمیت بشناسیم، نه قدرت حل آن را خواهیم داشت و نه راه‌حلی برایش پیدا خواهیم کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: از سوی دیگر، تولید، توسعه و ترویج علوم انسانی اسلامی ما با یافتن نقاط مشترک با علوم انسانی جریان اصلی یا انتقادی گره خورده است.
وی افزود: ما نه می‌خواهیم چرخ را از نو بسازیم و نه می‌توانیم خود را از اشتراک تجربه‌ها و بهره‌گیری از دستاوردها و یافته‌های دیگران بی‌نیاز بدانیم.
قالیباف تصریح کرد: نه از یادگیری فراری هستیم و نه قصد داریم تا ابد در جایگاه مقلد و شاگرد باقی بمانیم.
وی تأکید کرد: یکی از آسیب‌های جریان تحول در علوم انسانی اسلامی در کشور ما طی حدود ۲۰ سال گذشته، شاید همین بوده که نتوانسته‌ایم موضعی متوازن پیدا کنیم و بر آن بایستیم.
رئیس قوه مقننه ادامه داد: اگر به دنبال نظام حکمرانی دینی کارآمد هستیم، باید مدیریت علم و حکمرانی علم را جدی بگیریم، و این یکی از حوزه‌هایی است که علوم انسانی اسلامی می‌تواند در آن ورود بنیادی و راهبردی داشته باشد.
قالیباف خاطرنشان کرد: باید بدانیم کجا و چگونه می‌توانیم میراث علمی و تمدنی خود را به کار بگیریم و حتی آن را با دیگران به اشتراک بگذاریم، و نیز کجا و چگونه می‌توانیم از دستاوردهای نظری و تجربی دیگران برای پیشرفت خود استفاده کنیم.
انتهای پیام
نظر شما