گروه آموزش نمایندگان: در سال‌های اخیر، تفاوت چشمگیر کیفیت آموزش میان مدارس مناطق محروم و برخوردار، به‌عنوان یکی از چالش‌های بنیادین نظام آموزشی کشور، همواره مورد تأکید کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت، نمایندگان مجلس و نهادهای مسئول بوده است. این نابرابری آموزشی که منجر به ایجاد فاصله‌ای ناعادلانه در فرصت‌های برابر تحصیلی برای دانش‌آموزان سراسر کشور شده است، دغدغه‌ای اساسی برای سیاست‌گذاران آموزشی به شمار می‌رود. علاوه بر کمبود زیرساخت‌های استاندارد، ضعف نیروی انسانی متخصص و عدم دسترسی کافی به فناوری‌های نوین آموزشی، شرایط دشواری را برای دانش‌آموزان مناطق محروم رقم زده است. در پاسخ به این چالش‌ها، کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با اتخاذ رویکردی جامع و برنامه‌ریزی منسجم، ارتقاء کیفیت آموزش در این مناطق را در صدر اولویت‌های خود قرار داده و تلاش دارد با طراحی و پیگیری راهکارهای عملی، گامی مؤثر در راستای تحقق عدالت آموزشی بردارد.
بخش زیر گفتگوی مشروح نمایندگان با سیدحسن هاشمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است که از نگاهتان می‌گذرد:
نمایندگان: آقای دکتر هاشمی، سال‌هاست از شکاف عمیق کیفیت آموزش میان مدارس مناطق محروم و برخوردار سخن گفته می‌شود. آیا امسال کمیسیون آموزش برنامه ویژه‌ای برای رفع این تبعیض آموزشی دارد؟
هاشمی: واقعیت این است که ما با یک شکاف تاریخی در آموزش عمومی کشور مواجه‌ایم که هر سال عمیق‌تر می‌شود. کیفیت آموزشی، امکانات، نیروی انسانی و حتی محتوای درسی در مناطق محروم با استانداردهای معمول فاصله دارد. امسال، کمیسیون آموزش مجلس به‌طور جدی تصمیم گرفته است تا این فاصله را کم کند. ارتقاء کیفیت مدارس محروم، اولویت نخست ما در سال تحصیلی ۱۴۰۴ است. از نوسازی فضا گرفته تا تأمین تجهیزات دیجیتال و اصلاح نظام جذب معلم، همه در دستور کار قرار دارند.
*هوشمندسازی مدارس محروم؛ آموزش دیجیتال در دستور کار
نمایندگان: یکی از مشکلات جدی، وضعیت زیرساختی مدارس در مناطق محروم است؛ هنوز برخی از مدارس حتی از ابتدایی‌ترین امکانات مثل سرویس بهداشتی، گرمایش یا سقف ایمن بی‌بهره‌اند.
هاشمی: کاملاً درست است. طبق آخرین گزارش سازمان نوسازی مدارس، بیش از ۳۰ درصد مدارس مناطق کم‌برخوردار نیاز به بازسازی اساسی یا حتی تخریب و ساخت مجدد دارند. ما در بودجه ۱۴۰۴ افزایش قابل توجهی در ردیف اعتبارات عمرانی مدارس داشتیم. همکاری‌های بین‌بخشی با نهادهایی مثل بنیاد برکت، ستاد اجرایی فرمان امام، و بنیاد علوی نیز آغاز شده و هم‌اکنون بیش از ۵۰۰ مدرسه در حال نوسازی یا در صف کلنگ‌زنی قرار دارند.
نمایندگان: وضعیت نیروی انسانی چگونه است؟ هنوز بسیاری از مدارس روستایی یا شهرهای مرزی از کمبود معلم رنج می‌برند.
هاشمی: این مشکل سال‌هاست ادامه دارد. ما در کمیسیون طرحی به نام «تأمین نیروی انسانی مناطق محروم» را نهایی کرده‌ایم که بر اساس آن، جذب معلم بومی، افزایش مشوق‌های مالی برای انتقال معلمان، استخدام خاص و اعطای امتیازات در رتبه‌بندی برای مناطق محروم پیش‌بینی شده است. در حال رایزنی با سازمان امور استخدامی هم هستیم تا این امتیازات قانونی و پایدار شود.
نمایندگان: آیا توسعه آموزش دیجیتال و محتوای هوشمند برای مدارس محروم هم در برنامه شما هست؟
*اولویت کمیسیون آموزش: ارتقاء کیفیت مدارس در سال تحصیلی ۱۴۰۴
🗣️هاشمی: صد درصد. ما به آموزش ترکیبی و هوشمندسازی مدارس به عنوان آینده آموزش نگاه می‌کنیم. امسال طبق توافق با وزارت آموزش و پرورش، قرار است بیش از ۱۰ هزار کلاس در مناطق محروم به کیت‌های هوشمند آموزشی، تبلت، و اینترنت پرسرعت مجهز شوند. همچنین تیمی در حال تدوین محتوای بومی برای این مناطق است که هم فرهنگ‌محور باشد و هم قابل فهم‌تر از محتوای سراسری.
نمایندگان: اجرای همه این برنامه‌ها نیاز به بودجه دارد. آیا منابع لازم تأمین شده است؟
هاشمی: منابع همیشه محدودند، اما ما این پروژه‌ها را در صدر اولویت‌ها قرار داده‌ایم. از ردیف بودجه سنواتی گرفته تا منابع محرومیت‌زدایی، نهادهای عمومی غیردولتی و حتی خیرین مدرسه‌ساز، همه در این مسیر فعال شده‌اند. یک طرح مهم نیز ایجاد «صندوق ارتقاء آموزش مناطق محروم» است که امیدواریم با مشارکت دولت و خیرین، به‌زودی نهایی شود. اگر این صندوق راه‌اندازی شود، می‌توانیم برای نخستین‌بار یک سرمایه پایدار برای عدالت آموزشی ایجاد کنیم.
به گزارش نمایندگان، از نگاه کمیسیون آموزش مجلس، بازسازی نظام آموزشی مناطق محروم فقط یک وظیفه عمرانی نیست، بلکه یک مسئله استراتژیک برای حفظ انسجام اجتماعی و پیشگیری از شکاف‌های ملی است. با آغاز سال تحصیلی جدید، تحقق عدالت آموزشی آزمون مهمی برای دولت و مجلس خواهد بود.
انتهای پیام
نظر شما