فرهاد شهرکی، نایبرئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با نمایندگان، با بیان اینکه برنامه هفتم پیشرفت کشور، سهم ۱۰ درصدی انرژیهای تجدیدپذیر را تا پایان برنامه هدفگذاری کرده و توسعه نیروگاههای خورشیدی را به عنوان یکی از محورهای کلیدی معرفی نموده است، اظهار داشت: وجود ظرفیت اقلیمی بالای ایران در انرژی خورشیدی، شتابزدگی در توسعه این بخش بدون توجه به تقویت شبکه، ذخیرهسازی، بهرهوری نیروگاههای حرارتی و تنوع فناوری، میتواند به ناپایداری سیستم منجر شود. ناترازی برق ایران محصول ساختاری از رشد فزاینده مصرف، افت راندمان نیروگاههای قدیمی و تأخیر در توسعه منابع نو است.
وی با تاکید بر اینکه برنامه هفتم پیشرفت کشور در مواد ۴۴ و ۴۷ بر سه محور کلیدی تأکید دارد، تشریح کرد:
۱- افزایش تابآوری شبکه،
۲- ارتقای بهرهوری تولید و مصرف انرژی،
۳- توسعه متوازن منابع پاک.
در چنین چارچوبی، انرژی خورشیدی فرصت بزرگی است، اما هرگز راهحل منفرد ناترازی برق کشور نیست، بلکه بخشی از یک معادله چندوجهی است که باید با بهینهسازی نیروگاههای موجود و مدیریت علمی سبد تولید همراه شود.
شهرکی در خصوص ظرفیت فنی خورشید و محدودیتهای سیستمی گفت: ایران با میانگین ۳۰۰ روز آفتابی در سال و شدت تابشی ۵ تا ۵.۵ کیلوواتساعت بر مترمربع در روز، از نظر تابش در زمرهی برترین کشورهای جهان است. با احداث ۲۰ گیگاوات نیروگاه خورشیدی، میتوان سالانه حدود ۳۵ تراواتساعت برق تولید کرد و در تابستان تا ۱۲ گیگاوات از قله مصرف را کاهش داد. اما بدون تکمیل زیرساختهای انتقال، ذخیرهسازی و اصلاح الگوی مصرف، این رشد سریع میتواند ناپایدار باشد و ناترازی جدیدی از نوع فنی (نوسان فرکانس و ولتاژ) ایجاد کند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه نیروگاههای حرارتی؛ ستون پایداری شبکه است، تصریح کرد: در کنار توسعه انرژی خورشیدی، بهبود راندمان نیروگاههای حرارتی موجود یکی از مؤثرترین و سریعترین ابزارهای کاهش ناترازی است. اکنون میانگین راندمان نیروگاههای حرارتی کشور حدود ۳۸ تا ۳۹ درصد است، در حالیکه با نوسازی تجهیزات، بازیافت حرارت و استفاده از فناوریهای کلاس جدید، میتوان این رقم را به بیش از ۴۸ درصد افزایش داد.
وی با تاکید بر ضرورت بهبود راندمان نیروگاه های حرارتی اظهار داشت: تبدیل واحدهای بخاری به سیکل ترکیبی یکی از راهکار های مهم است، در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار مگاوات نیروگاه بخاری قدیمی در کشور فعال است که بخار خروجی آنها بدون استفاده به محیط دفع میشود. با افزودن توربینهای گازی و بویلر بازیاب (HRSG) به این واحدها، میتوان راندمان کل را تا ۵۵ درصد افزایش داد و حدود ۶ تا ۷ هزار مگاوات ظرفیت جدید بدون مصرف سوخت اضافی ایجاد کرد. این اقدام، بهویژه در مناطق مرکزی، شرق و جنوب شرق، پایدارترین راهکار برای جبران ناترازی میانمدت است.
شهری با تاکید بر لزوم ساخت نیروگاههای گازی نسل جدید ، اظهار داشت: بهکارگیری توربینهای گازی نسل جدید با راندمان بالای ۴۰ تا ۴۲ درصد در حالت سیکل ساده و تا ۶۲ درصد در حالت سیکل ترکیبی، نهتنها بازده سوخت را بهبود میبخشد، بلکه به دلیل قابلیت راهاندازی سریع، بهترین مکمل نیروگاههای خورشیدی در ساعات گذار روز به شب است. مطابق احکام ماده ۵۲ برنامه هفتم، اولویت نوسازی نیروگاهها باید با چنین فناوریهایی باشد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ساخت نیروگاههای هیبریدی و چندمنظوره را یکی از راهکار های مهم برای حل مشکل ناترازی انرژی خواند و گفت: ادغام فناوریهای خورشید + گاز + ذخیرهساز در قالب نیروگاههای هیبریدی، بهویژه در مناطق با نوسان مصرف بالا، میتواند پایداری شبکه را تضمین کند.در این مدل، بخش خورشیدی در ساعات روز، و بخش گازی یا ذخیرهساز در ساعات شب فعالیت دارد؛ این همان مفهوم «نیروگاه نسل جدید با انعطافپذیری بالا» است که در کشورهای پیشرو همچون امارات، چین و عربستان در حال گسترش است.
وی ضمن هشدار درباره رشد شتابزده خورشید گفت: تجربه جهانی نشان میدهد که افزایش سریع ظرفیت خورشیدی بدون توسعه متناسب شبکه و ذخیرهسازی، باعث قطع اجباری تولید، افت ولتاژ و حتی ناپایداری فرکانس شبکه میشود. در ایران نیز در استانهای پُرتابش مانند کرمان، یزد و سیستان، ظرفیت شبکه برای تزریق توان جدید کافی نیست و توسعه شتابان خورشید بدون پیشنیاز شبکه، به تلفات و ناپایداری میانجامد. از اینرو، سیاست توسعه خورشیدی باید با سه گام همزمان اجرا شود:
۱- افزایش راندمان نیروگاههای موجود،
۲- تقویت شبکه انتقال و فوقتوزیع،
۳- سرمایهگذاری در ذخیرهسازها و نیروگاههای هیبریدی.
انتهای پیام
نظر شما